Maślan: paliwo dla jelit

Maślan to krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy (SCFA), który powstaje, gdy bakterie w jelicie grubym „zjadają” rozpuszczalny błonnik — np. pektynę jabłkową. Dla komórek ściany jelita (kolonocytów) to po prostu paliwo pierwszego wyboru. Gdy paliwa jest pod dostatkiem, komórki pracują sprawniej, a bariera jelitowa jest szczelniejsza. To jeden z kluczowych powodów, dla których prebiotyk z pektyną jabłkową ma sens w codziennej diecie. 

Co pokazują badania — w języku prostym

• Energia dla jelit. Maślan to główne źródło energii dla komórek jelita grubego — bez niego „ściana jelita” pracuje mniej efektywnie. 

• Szczelna bariera. Maślan pomaga „uszczelnić” połączenia między komórkami (tzw. tight junctions), co ogranicza przenikanie niepożądanych cząsteczek. 

• Mniej stanu zapalnego. Działa jak „gaśnica” dla nadmiernego zapalenia: m.in. przez wpływ na ekspresję genów (hamowanie HDAC) i receptory takie jak GPR109A. 

• To nie „magiczna pigułka”. Maślan jest super, ale sam nie załatwi wszystkiego — organizm potrzebuje też innych źródeł węgla (np. glukozy) do budowy tkanek. Dlatego liczy się cała dieta i regularny błonnik. 

Gdzie w tym wszystkim miejsce dla pektyny jabłkowej?

Rozpuszczalny błonnik, w tym pektyna jabłkowa, jest świetnym „paliwem” dla bakterii wytwarzających SCFA — w tym maślanu. Badania in vitro i przeglądy wskazują, że pektyna może zwiększać udział pożytecznych taksonów (m.in. Bacteroides/Bacteroidetes) i podbijać produkcję korzystnych metabolitów. Co ważne, reakcja jest indywidualna — zależy od Twojej wyjściowej mikrobioty oraz regularności spożycia błonnika. 

Praktyczny wniosek: produkt OMNi-LOGiC® Apple Pectin – pektyna jabłkowa | prebiotyk dla mikrobioty | 180 kapsułek ułatwia systematyczność — a to właśnie regularność najbardziej „robi robotę” w kontekście maślanu. 

Jak zwiększyć „maślanowy” efekt — prosta checklista

1. Codziennie rozpuszczalny błonnik (np. pektyna jabłkowa) – stosuj zgodnie z etykietą.

2. Pij wodę – błonnik tego potrzebuje.

3. Jedz roślinne dodatki (warzywa, pełne ziarna, strączki) – to wsparcie dla całej mikrobioty.

4. Łącz mądrze – nowe dane sugerują, że miks błonnika z białkiem nie obniża produkcji maślanu; liczy się bilans i jakość. 

Uwaga dla wrażliwych jelit: zwiększaj błonnik stopniowo. W razie chorób jelit lub po zabiegach — skonsultuj się z lekarzem/dietetykiem.

autor: mgr fizjoterapii Marcin Kotas